Reflectie op vrijheid, respect en dankbaarheid.

Vandaag is het de 31ste van de maand juli in 2024. Ik sla de krant open op mijn pc en blader door de eindeloze stroom van nieuwsartikelen. Ik vraag me af of het ook anders kan in het Nederland van nu want van al deze berichten die ik doorblader wordt je totaal niet opgemonterd maar eerder depri. Door het lezen van een aantal artikelen denk ik wel eens, zijn de berichten juist, is het geen nepbericht? De vrijheid van meningsuiting is een van onze grootste verworvenheden, maar is het echt zo gesteld met ons burgers dat alles gezegd mag worden zoals we denken? Zijn we zo gewend geraakt aan deze vrijheid dat we niet meer nadenken over de impact van onze woorden? Wat is de waarde van wat we willen zeggen, en wie kwetsen we ermee?

Er lijkt een trend te zijn waarin respect en bedachtzaamheid steeds vaker naar de achtergrond verdwijnen. Onze samenleving, zo trots op haar democratische en vrije waarden, is tegelijkertijd een plaats geworden waar woorden als speren door de lucht vliegen, vaak zonder enige overweging van de gevolgen. Wanneer iemand iets zegt dat beledigend kan zijn, lijkt er zelden een moment van zelfreflectie te zijn. Het is alsof de directe toegang tot platforms als sociale media en televisie een vrijbrief geeft om te spreken zonder na te denken.

Een van de meest getroffen groepen in deze verbale veldslagen is de geestelijke gemeenschap. Kloosters en het geloof en als geheel worden deze instituten vaak bekritiseerd en afgedaan als ouderwets of irrelevant. We lijken te vergeten dat het juist de kloosterlingen waren die in het verleden een cruciale rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van onze samenleving. Velen van ons beseffen niet dat de wortels van onze huidige normen en waarden deels liggen in de toewijding en het harde werk van deze religieuze gemeenschappen.

Net zomin beseffen we de waarde van ons koningshuis. Onze monarchie heeft diepe wortels in onze democratie en heeft bijgedragen aan de stabiliteit en identiteit van ons land. Toch lijken velen het koningshuis als een relikwie te beschouwen, iets dat slechts een symbool is zonder praktische waarde. Wanneer burgers kritiek uiten op de monarchie, is het vaak zonder enige grondige kennis van de feiten. Vragen we de gemiddelde criticus om zijn mening toe te lichten, dan blijft het vaak stil.

Een ander schrijnend voorbeeld van onze nalatigheid in respect en waardering is te vinden in de manier waarop we omgaan met onze bejaarden en hulpbehoevende ouderen. Deze ouderen, die ons hebben gebracht tot het punt waar we nu staan, worden vaak behandeld alsof ze slechts producten in een magazijn zijn. Ze worden van hot naar her versjouwd, telkens wanneer er plaatsgebrek is in de zorginstellingen. Het is een trieste weerspiegeling van hoe wij als samenleving omgaan met degenen die onze steun en zorg het meest nodig hebben.

De waardering voor het verzorgend personeel in bejaardenhuizen, ziekenhuizen en andere zorginstellingen is eveneens ver te zoeken. Deze mensen, die dagelijks het zware werk verrichten om voor onze ouderen en zieken te zorgen, worden vaak ondergewaardeerd en onderbetaald. Hun werk is van onschatbare waarde, maar toch lijkt het alsof hun inspanningen onzichtbaar blijven voor de meeste burgers.

In een tijd waarin iedereen zijn mening gemakkelijk kan delen op platforms zoals sociale media, is het verleidelijk om zonder na te denken de wereld in te roepen wat ons ook maar in gedachten komt. Vaak gebeurt dit onder de anonimiteit van een nickname, waardoor we ons minder verantwoordelijk voelen voor de impact van onze woorden. We weten diep van binnen dat wat we zeggen soms fout is, maar de anonimiteit geeft ons een gevoel van bescherming.

Het koningshuis is de laatste tijd een populair doelwit van dergelijke kritiek. Koning Willem-Alexander en zijn familie worden vaak bekritiseerd, terwijl ze zelf geen mogelijkheid hebben om zich te verdedigen tegen deze publieke aanvallen. Iedereen heeft een mening, maar wanneer we de gemiddelde burger vragen om deze mening nader te verklaren, staan ze vaak met de mond vol tanden. Het gebrek aan diepgaande kennis en begrip is schrijnend. Er gaat geen dag voorbij of ergens in een praatprogramma vindt men het interessant zo lijkt mij om het Koninghuis voor schut te zetten. Is het niet de hossende Koning Willem-Alexander bij de Olympische spelen dan is het Prinses Alexia met haar kauwgom en dan weer Koningin Maxima met haar verenigde Naties en al het goede werk wat ze daarmee doet voor Nederland notabene. Wat wil je als Nederland nog meer bereiken met al het werk wat het Koningshuis voor ons allen doet? Deuren gaan als vanzelf open, ook voor ons, als zij ons voorgaan.

Het probleem reikt verder dan het koningshuis of de kloosters. Het is een symptoom van een bredere maatschappelijke tendens waarin kritiek vaak oppervlakkig en ongefundeerd is. Als we de criticasters van deze wereld zouden stoppen, door hen de mond te snoeren, zouden we misschien een vrediger samenleving hebben, maar dat zou een utopie zijn. Vrijheid van meningsuiting is een fundamenteel recht dat we moeten koesteren, maar het moet gepaard gaan met verantwoordelijkheid en respect.

Reflectie is nodig. Laten we ons afvragen: wat winnen we door onze woorden zonder nadenken te uiten? Wat verliezen we aan menselijkheid en respect? We moeten ons bewust zijn van de kracht van woorden en de verantwoordelijkheid die komt met het gebruik ervan.

Het begint met kleine stappen. Laten we waardering tonen voor de mensen die ons dagelijks leven beter maken, zoals het verzorgend personeel en onze ouderen. Laten we de rol van het koningshuis en religieuze instellingen in onze geschiedenis erkennen en respecteren. En laten we vooral nadenken voordat we spreken, ons afvragend of wat we willen zeggen echt bijdraagt aan een betere samenleving.

Vandaag is het de 31ste van juli 2024, een dag zoals vele andere, maar laten we deze dag gebruiken als een moment van reflectie. Laten we streven naar een samenleving waarin vrijheid van meningsuiting gepaard gaat met respect en verantwoordelijkheid. Alleen dan kunnen we echt zeggen dat we vooruitgaan, niet alleen in technologie en economie, maar ook in menselijkheid en saamhorigheid. Want……

Met veel druk wordt alles vloeibaar, zonder druk wordt het los zand. Los zand gaat met de wind aan het lopen, met de wind wordt het ergens niemandsland. Water maakt het zand weer vloeibaar, vloeibaar zand gaat niet vanzelf stoppen. Stoppen zal uiteindelijk lukken door het nodige overleg en als alles wat vloeibaar is gaat stoppen door dat gezamenlijk overleg, zal er meer saamhorigheid gaan stromen en niets staat dan ons meer in de weg. Dat mensen eens zullen luisteren en met respect met elkaar zullen omgaan, ieders leven waarderen en dat wij blijven Geloven in een mooiere toekomst, dat wij blijven Hopen op iets moois en dat de Liefde en het respect het allergrootste goed is dat wij aan elkaar kunnen schenken. Doe steeds een beetje water bij de wijn en laat de wijn dan alsnog goed smaken. Samenwerken met elkaar doe je met respect en geduld. Geven en nemen is de norm en wie veel begrijpt zwijgt op het juiste moment.

*Dat is de weg naar een betere toekomst*

Jan van Asperen